Nederland gaat de komende weken massaal op vakantie. Maar daar ging wel het nodige geschipper aan vooraf. Het krijgen van vakantiedagen gaat namelijk lang niet altijd soepel. Uit onderzoek van CNV Vakmensen onder ruim 1.900 werknemers blijkt dat 1 op de 6 werknemers te maken heeft met ‘verlofstress’.
De grootste problemen doen zich voor rond schoolvakanties, als veel werknemers tegelijk op vakantie willen en intussen wel het bedrijf moet blijven draaien. Het circus van aanvragen en schuiven voor de zomervakantie begint vaak al in november, december. “Dat is schipperen en vraagt om overleg met collega’s en leidinggevende. En dan is er vaak ook nog een werkende partner, die in datzelfde circus zit. Het is telkens een puzzel om het weer rond te krijgen. Meestal gaat dat in goede harmonie, maar bij 1 op de 6 werknemers geeft het ronduit gedoe. Ik noem het verlofstress”, zegt Piet Fortuin, voorzitter van CNV Vakmensen.
Meer verlofstress bij vrouwen
Vrouwen ervaren rond het aanvragen van vakantiedagen meer verlofstress dan mannen. Bij de vrouwen zegt 24% er ‘vaak’ of ‘altijd’ gedoe over te hebben. Bij de mannen is dat 13%.
Mag ik wel of mag ik niet?
Uiteindelijk beslist de werkgever of een verlofaanvraag wordt goedgekeurd. In het onderzoek zegt 33% van de werknemers dat er weleens een vakantie is geweigerd. Bij vrouwen ligt het percentage zelfs op 43%. In verreweg de meeste gevallen gaat het om een bezettingsprobleem: er zijn al te veel anderen op vakantie. Fortuin: “Interessante vraag: wie gaat er eigenlijk over jouw vakantiedagen? Je hebt een verlofrecht, maar je kunt het niet naar eigen inzicht besteden. Het is geen banksaldo dat je kunt uitgeven wanneer je wilt. Het is logisch dat werkgevers naar de bezetting kijken, maar het lijkt erop dat werkgevers bij het afwijzen van een vakantie zich soms wel erg snel verschuilen achter de ‘zwaarwegende bedrijfsbelangen’. We kennen helaas de nodige voorbeelden waarbij de werkgever eenzijdig bepaalt en er eigen regels op nahoudt, die afwijken van de cao. Als werknemers daar vragen over hebben, moeten ze zich vooral bij ons melden.”
Verplicht op vakantie
Naast het afwijzen van verlofaanvragen is er ook een ander verschijnsel: verplicht op vakantie. Bijvoorbeeld omdat er tijdelijk te weinig werk is. Of vanwege een verplichte bedrijfssluiting in de vakantieperiode. Van de ondervraagde werknemers heeft 42% hier weleens mee te maken gehad. Van deze groep zegt ruim de helft (55%) dat zij hier wel begrip voor hebben. De andere 45% baalt ervan, omdat ze zelf willen kunnen bepalen wanneer ze op vakantie gaan. Bijvoorbeeld in een goedkopere periode. “Ook hier is de vraag: wie gaat er eigenlijk over jouw vakantiedagen?”, zegt Fortuin. “Als werknemers het wel prima vinden dat hun werkgever de vakantie vastlegt, hebben wij daar geen bezwaar tegen. Maar het andere verhaal komt dus ook voor: dat werknemers het níet prima vinden. Kan een werkgever dan zomaar over die vakantiedagen beschikken, omdat het hem op dat moment goed uitkomt? Lijkt mij van niet. Dit moet je echt met elkaar overleggen.”
Wel of geen kinderen
Een telkens terugkerende discussie gaat over werknemers met schoolgaande kinderen. Van de ondervraagde werknemers vindt 56% procent dat werknemers met kinderen eerste keus zouden moeten hebben, omdat zij nu eenmaal vastzitten aan de schoolvakanties. Een ander deel (23%) houdt zich op de vlakte, terwijl 21% het daar totaal niet mee eens is. “Het geeft stevige reacties en irritaties op de werkvloer, de meningen zijn sterk verdeeld. Werkgevers doen er goed aan om transparant te zijn in hun beleid op dit gebied.”
Eén op de zes werknemers heeft last van ‘verlofstress’
