Schoonmaak cao debat legt geschilpunten pijnlijk bloot
Maandag 7 april organiseerde Clean Totaal, middels een Hangout, het grote live cao debat met OSB, FNV en CNV. Dat alles onder leiding van Henk Cornelisse. Zoals bekend liggen de onderhandelingen stil op dit moment. CNV heeft de onderhandelingen opgeschort, FNV afgebroken. Het debat legde de geschilpunten tussen met name FNV en OSB pijnlijk bloot…
Door Koos van der Lei en Henk Cornelisse
Deelnemers aan het debat waren OSB voorzitter Hans Simons, FNV bestuurder Ron Meyer en CNV bestuurder Jan Kampherbeek. Gespreksleider was Henk Cornelisse en gastheer Rob Möhlmann (beide Clean Totaal).
Na een ontspannend voorstelrondje kwam het debat al snel op gang. De deelnemers spraken van groot wederzijds respect aan de onderhandelingstafel. De persoonlijke verhoudingen zijn in orde. Simons OSB) gaf wel aan teleurgesteld te zijn in de wijze waarop FNV op dit moment publiekelijk kiest voor de inbestedingsplannen van de Rijksoverheid maar daarover later meer.
Volgens Kampherbeek (CNV) heeft de schoonmaak cao de afgelopen 10 jaar enorme stappen gemaakt, hoewel de eindlonen in de schoonmaak niet vergelijkbaar zijn met die in andere bedrijfstakken. Simons deelt de mening van Kampherbeek maar benadrukt ook de immateriële kant van de zaak zoals het OSB Keurmerk en de Code die het respect van de schoonmaker laten toenemen. Het is dus naar zijn mening niet alleen een centenkwestie. “De Code moet ook in andere branches geïntroduceerd worden om kwaliteit van werk aan de onderkant van de samenleving sterk te verbeteren. De schoonmaaksector is een voorbeeldsector”, aldus Simons.
Ron Meyer (FNV) vindt de schoonmaak cao nog steeds niet voldoende. Eerste punt is het feit dat meer dan 60% van de schoonmakers (met hun gezinnen) nog steeds onder de armoedegrens verkeren althans, volgens CBS normen. Daarom moet er loonsverhoging komen. Tweede heikel punt is de wachtdagen bij ziekte. Meyer citeert uit het inmiddels fameuze wachtdagen onderzoeksrapport dat concludeert dat strafkortingen niet helpen. Zowel bij ziekte op korte als lange termijn. “Schaf ze dan ook af en professionaliseer de branche op dat vlak”, zo stelt Meyer. FNV wil dat OSB zich aansluit bij de resultaten van het onderzoek, zoveel is duidelijk. Simons is bereid het rapport voor wat betreft de wachtdagen te respecteren, maar plaats een duidelijke “mits”.
Waar zijn partijen het wel over eens? Kampherbeek vat het samen: Verdere professionalisering en meer mogelijkheden voor mensen om meer te verdienen. Er zijn teveel korte contracten in de schoonmaak en daardoor blijven mensen in de armoede. Verbreding van werk en taken moet hier een oplossing bieden. Dat vereist ook aanpassing in opleidingen.
Wachtdagenproblematiek
Wat zijn de knelpunten dan? Ongetwijfeld is hét hete hangijzer de wachtdagenproblematiek bij ziekte. “Weg met de strafkortingen”, stelt Meyer die hij inhoudelijk en moreel verwerpelijk vindt. Simons reageert hier zichtbaar geïrriteerd. Afschaffing wachtdagen is volgens hem een optie maar dan gecombineerd met aanpassing (verlaging) lange termijn ziektegeld en dat op een nette manier. Of een andere aanpassing in het loongebouw. Dat is in 80-90% van de cao’s het geval.
Kampherbeek stelt dat de discussie rondom de wachtdagen louter speelt binnen de schoonmaakbranche en een loonimplicatie heeft van 0,2%. “Mensen die langer ziek zijn en treffen met bijvoorbeeld 10% loonkorting heeft een veel grotere impact” aldus Kampherbeek.
Meyer hamert op het onderzoeksrapport dat hij beschouwt als een “gentlemen’s agreement” uit 2012 waar alle initiërende partijen (OSB, FNV en CNV) zich aan moeten houden. Simons stelt op zijn beurt dat er in de huidige schoonmaak cao sprake is van 100% doorbetaling bij ziekte maar in 20 tot 30 grote cao’s in Nederland loonbetaling bij ziekte over de eerste 24 maanden in totaal 170-190% is. “Is dat dan moreel verwerpelijk? Aan die andere cao’s hebben ook FNV onderhandelaars immers toch ook meegewerkt!”
Volgens Meyer mag kort ziekteverzuim niet op één hoop gegooid worden met lang ziekteverzuim. Met een mogelijke oplossing door uitruil tussen beide. Dat frame wil FNV niet ingeduwd worden. “Geen moreel verwerpelijke uitruil!”
Simons herhaalt het standpunt dat in veel cao’s inderdaad geen wachtdagen bestaan maar wel een lagere doorbetaling bij langdurige ziekte waar toch ook veel FNV onderhandelaars hun handtekening onder hebben gezet. “Dat zijn toch geen schurken die dat afgesloten hebben?”
Inbesteden
Een ander heet hangijzer is de hele inbestedingsdiscussie bij de Rijksoverheid. Meyer is daar sinds kort een nadrukkelijk voorstander van. Tot voor kort was het FNV standpunt min of meer neutraal. Vanwaar die koerswijziging? Discussieleider Cornelisse vraagt zich hardop af of dit niet een argument wat er door FNV bij gesleept is om druk op de onderhandelingen op te voeren.
Meyer: “Er is in al die maanden onderhandelen met OSB geen voortgang gemaakt op de voor ons cruciale dossiers en we zetten de huidige cao af tegen de voordelen bij het in dienst zijn bij de Rijksoverheid. Daarnaast, evenals bij de CNV achterban, geeft ook de FNV achterban aan in overgrote meerderheid, liever in dienst te zijn bij de opdrachtgever dan bij een schoonmaakbedrijf.”
Simons merkt droogjes op dat het vertrouwen door deze FNV koerswijziging niet is toegenomen. “Het legt de wortel aan de verdere professionalisering van de sector. Dat is warm en koud tegelijk blazen en dat moet je niet willen. Het is ook niet voor niks dat de brief van Stef Blok aan de Tweede Kamer steeds wordt uitgesteld. De business case is nog lang niet rond. De overheid is de slechtste organisatie om een professioneel bedrijf te runnen”.
CNV is genuanceerd en wil inbesteden per keer bekijken. “Soms is inbesteden een optie, soms is uitbesteden beter”.
Opmerkelijk feit in deze context is dat uit een recent onderzoek van CBS blijkt dat het ziekteverzuim in het MKB bedrijf en zelfs bij grote bedrijven lager ligt dan bij de overheid!
Wat is nodig om de gesprekken weer vlot te trekken?
Meyer voelt in het gesprek verwijt en onredelijkheid tussen de regels door. Zijn credo in 3 punten is helder: weg met de wachtdagen, uit de armoede en genoeg tijd om je werk te doen.
Volgens Meyer kan de oplossing voor de wachtdagenkwestie niet zitten in de financiële uitruil kort- lang verzuim. Maar hij benadrukt dat er al veel gebeurd is en dat de schoonmaak bezig is om vanuit de kelder de begane grond te bereiken echter “het komt alleen maar tot energie als het een beetje schuurt”.
Hierbij realiseert Meyer zich dat armoedebestrijding niet 1,2,3 opgelost wordt en dit gefaseerd kan verlopen. Met andere woorden: de ruimte zit in de gevraagde loonstijging ad 0,50 per uur.
Kampherbeek merkt op dat het ziekteverzuim niet alleen om geld gaat maar ook om principe. Een belangrijke opmerking in de ogen van de redactie!
Tot slot benadrukt Simons over en weer grote woorden te vermijden. Het vermeende moreel verwerpelijke gedrag, meerdere malen in dit gesprek door Meyer aangehaald, heeft hem zichtbaar geraakt. “FNV heeft de tafel verlaten maar OSB zal elk initiatief honoreren”.
Meyer op zijn beurt verwacht stappen van OSB. Als er op de cruciale dossiers meer ruimte komt dan nu kan er absoluut weer gesproken worden. OSB moet met voorstellen komen. FNV wacht af.
Simons: “Weglopers kan ik niet aan tafel dwingen en onderhandelen doen we niet via de TV.”
Voetje vrijen
Gespreksleider Cornelisse constateert dat ondanks gebrek aan echte liefde er nog wel sprake is van “voetje vrijen” onder de tafel. Meyer wenst Simons veel liefde toe, zelfs vanaf de berg waarop hij zit.
Het was een memorabel debat, dat was het.
