RAS: Iedere werknemer een vakdiploma!

Een professionele branche waar kwaliteit, vakmanschap en aandacht voor de opdrachtgever, de werknemers en het resultaat centraal staat, daar hoort voortdurende aandacht voor opleiden bij! Sociale partners zijn het unaniem eens over het belang van opleiden. Jaarlijks worden miljoenen euro’s begroot en uitgegeven om het opleiden van de medewerkers te stimuleren. Uiteindelijke doel is dat iedere schoonmaakster, glazenwasser en alle andere schoonmaakspecialisten een vakdiploma hebben gehaald.

Tekst: Marianne Neuteboom, directeur RAS 

 

Jaarlijks worden door de RAS miljoenen euro’s beschikbaar gesteld ter stimulering van opleidingen voor met name het uitvoerend personeel. De Schoonmaak- en Glazenwassersbranche heeft een uniek palet van vakopleidingen, welke door de branche zelf is opgezet. En ook geheel door de branche wordt gefinancierd. Maar het doel is nog steeds niet bereikt, namelijk dat iedere werknemer een vakdiploma heeft.

 

Geschoolde werknemers zijn cruciaal voor een branche die staat voor kwaliteit, voor vakmanschap en voor aandacht voor de klant, de medewerkers en het te behalen resultaat. Iedere dag staan duizenden schoonmakers en glazenwassers klaar om op diverse objecten in het hele land ervoor te zorgen dat de werkplek van anderen schoon en representatief is, maar ook dat zij in een schone en gezonde omgeving kunnen werken. Opleiden van schoonmaakmedewerkers levert een wezenlijke bijdrage aan dat ook zij gezond kunnen werken, doordat zij beschikken over het benodigde vakmanschap en weten hoe zij ergonomisch verantwoord kunnen werken, en veilig met materiaal en hulpmiddelen moeten omgaan.

 

Maar ook voor de schoonmaker zelf is een opleiding en diploma van cruciaal belang. Zeker in een tijd waarin steeds meer gevraagd wordt van werknemers op het gebied van investering in de eigen ontwikkeling. Van de werknemer van de toekomst wordt verwacht dat hij/zij steeds meer de regie van zijn carrière in eigen hand neemt. Het volgen van opleidingen maakt dit voor de schoonmaker makkelijker. 

Het belang van opleiden: daar zijn sociale partners het unaniem over eens. Een thema dat continue op de agenda staat.

 

De CAO van 2008-2009 bracht vele veranderingen teweeg op het gebied van opleiden. Er werden voor de branche baanbrekende afspraken gemaakt over de infrastructuur van opleidingen, de opleidingen zelf en de bijdragen voor opleidingen. Dit betekende een breuk met het verleden. Zo werd afgesproken dat alle nieuwe werknemers, na een instructie bij de start, binnen 12 maanden een aanbod krijgen voor de basis(vak)opleiding. De werknemer had de plicht het aanbod te aanvaarden.

 

De basis(vak)opleiding werd geïntroduceerd; een vakopleiding die alle werknemers in de algemene schoonmaak, of zij nu werkten op een kantoor, in een ziekenhuis,in de hotelschoonmaak of op een recreatiebungalowpark, moesten hebben gevolgd. Voor een aantal van deze werkomgevingen werd een aanvullende module ontwikkeld.

 

Bij een nieuwe opleiding horen eind- en toetstermen. De RAS heeft deze van de basis(vak)opleiding en aanvullende modules vastgesteld. Zo wisten werkgevers welke onderwerpen in de verschillende opleidingen aan de orde moesten komen en aan welke eisen tijdens het examen moest worden voldaan. Op deze manier kon de werknemer goed worden voorbereid op wat hij/zij moest kennen en kunnen om deel te kunnen nemen aan het examen.

 

Nieuw is dat de werkgevers vrij waren in de keuze hoe zij de opleiding aan de werknemers aanboden. Het werd voor het eerst mogelijk om de opleiding zelf intern te ontwikkelen en te geven. Het inhuren van een opleidingsinstituut bleef ook mogelijk.

Het RAS-Examenbureau werd opgericht om de examens af te nemen voor de basis(vak)opleiding en de vervolgmodules. Het eerste examen van elke werknemer werd gefinancierd door de RAS. Vanaf het eerste herexamen komen de kosten voor rekening van de werkgever.

 

Ook was het financieringsysteem nieuw, waarbij de RAS-bijdrage in de opleidings- en verletkosten werd uitgekeerd nadat de werknemer geslaagd was voor het examen. Gevolg was dat werkgevers de opleiding moesten financieren voordat een bijdrage beschikbaar was. Het risico van het niet behalen van het examen werd bij de werkgever gelegd. Het was even wennen voor de sector, maar langzaamaan werd de basis(vak)opleiding meer en meer bekend.

 

De weg naar het examen van de basis(vak)opleiding werd vrijgegeven. Hierbij was het doel niet het bevorderen van concurrentie op de opleidingenmarkt, maar het stimuleren van meer maatwerk en vooral het stimuleren dat meer werknemers werden opgeleid en het diploma voor de basis(vak)opleiding zouden halen.

 

Langzaamaan kwamen er enkele andere opleidingsinstituten, naast SVS , die de basis(vak)opleiding gingen aanbieden. Ook schoonmaakbedrijven zelf pakten de opleiding intern op. De eerste jaren vielen de verwachte aantallen examenkandidaten bij het RAS-Examenbureau tegen en ook het aantal nieuwe toetreders op deze opleidingenmarkt. Maar wel was bereikt dat binnen de bedrijven werd nagedacht hoe zij het opleiden van de medewerkers wilden oppakken.

 

Nu 4 jaar na de start van het RAS-Examenbureau zien we dat meerdere opleidingsinstituten actief zijn naast SVS BV, zoals Carling opleidingen, Alpheios, DOC-opleidingen, Studie Plan Nederland, Topa4you en UL Team.

 

Het aantal werknemers dat binnen het bedrijf wordt opgeleid, door opleiders in dienst van het schoonmaakbedrijf, hebben we gestaag zien toenemen. Uiteindelijk zorgen alle schoonmaakbedrijven die zelf opleiden, voor het grootste aantal werknemers dat het examen basis(vak)opleiding aflegt bij het RAS-Examenbureau.

 

In de CAO 2012-2013 werden de afspraken omtrent scholing aangescherpt. Nieuw is dat bij contractswisselingen vanaf 1 juli 2013 het schoonmaakbedrijf dat de opdracht verwerft niet verplicht is medewerkers over te nemen die niet in het bezit zijn van een branche erkend vakdiploma.

 

Dit heeft geleid tot een behoorlijke toename van het aantal examenkandidaten bij het RAS-Examenbureau in de laatste maanden van 2012. Vooral in de maanden november en december was er dagelijks sprake van meerdere examengroepen. Dit steeg tot honderden examens per maand, zodat na vier jaar meer dan 11.000 werknemers het examen basis(vak)diploma hebben behaald bij het RAS-Examenbureau.

 

Omdat niet alle werknemers de Nederlandse taal voldoende beheersen, werden er ook nieuwe afspraken gemaakt over Nederlandse taallessen. Was in de CAO 2008-2009 nog opgenomen dat een werkgever een Nederlandse taal traject moet faciliteren, in de CAO 2012-2013 zijn expliciet budgetten genoemd door sociale partners. Door de RAS wordt een budget beschikbaar gesteld van maximaal 4.000 euro per werknemer. Dit voor in totaal 800 taaltrajecten tijdens de looptijd van de CAO. Ook hiermee laten sociale partners zien dat opleiden voor hen zeer belangrijk is. Daarnaast is het mogelijk om een Nederlandse taal traject te koppelen aan de basis(vak)opleiding.

 

We zijn op de goede weg. De aantallen examenkandidaten voor de basis(vak)opleiding nemen jaarlijks gestaag toe. Waren het in 2009 ruim 600 examens, in 2010 was dit aantal verdrievoudigd tot bijna 1.900. Deze stijging zette zich door in 2011 tot 3.400 examens en in 2012 tot totaal 5.241. Vanaf 2009 zijn er in totaal meer dan 11.000 examens afgenomen en de verwachtingen zijn dat er in 2013 weer meer examens zullen worden afgenomen dan in 2012.

 

En in 2012 zijn de eerste 60 taaltrajecten afgero
nd. En aan het begin van het nieuwe jaar weten we dat zeker ruim 400 werknemers in 2013 met een taaltraject gaan starten. Schoonmaakbedrijven, OSB en FNV Bondgenoten zijn actief bezig, zodat we alle vertrouwen erin hebben dat eind 2013 de 800 taaltrajecten zijn afgerond of in de afrondende fase zitten.

 

Op Vrijdag 18 januari werd het 10.000ste diploma uitgereikt aan een werknemer van ISS werkzaam op het bungalowpark Kijkduin. Een groep van 14 medewerkers had het diploma basis(vak)opleiding en de aanvullende module voor recreatiebungalows gehaald. Een feestelijke gelegenheid ten eerste voor de 14 medewerkers. Zij kunnen hun werkzaamheden met meer vakkennis uitvoeren.

 

Ook voor degenen die bij ISS de opleidingen verzorgen was het een feestje waard. Weer een groep geslaagden, waarmee bewezen is dat de opleiding die ISS intern aanbiedt adequaat opleidt voor het examen. En voor de RAS een aanleiding om hieraan aandacht te besteden, met een feestelijke taart en een cheque voor de groep om samen iets leuks te doen.

 

ISS is een voorbeeld van één van de schoonmaakbedrijven die zelf het opleiden ter hand heeft genomen. Intern zijn medewerkers aangesteld als opleider. De coördinatie wordt centraal geregeld. En per object worden de opleidingen geregeld en de behoefte aan taaltrajecten geïnventariseerd.

 

Ook bij ISS zien we dezelfde tendens als bij het RAS-Examenbureau. Langzaam kwam het opleiden op gang. In 2010 behalen ruim 900 ISS-werknemers het diploma basis(vak)opleiding, met in totaal 2.541 werknemers gedurende de afgelopen 4 jaar. En voor 2013 ligt de target van ISS hoger.

 

Opleiden op de (vertrouwde) werkplek. Groepsgewijs, samen met je collega’s, waarbij rekening wordt gehouden met het werk en de andere verplichtingen én in werktijd. Alle 14 werknemers waren hier tevreden over en de band met de opleidster was duidelijk. Alle 14 medewerkers werden verrast, en natuurlijk was het spannend wie het 10.000ste diploma had behaald. Dat was Mariola Masymiuk, tijdens de opleiding een beetje zenuwachtig en bang dat het niet allemaal zou lukken, maar tijdens het examen viel alles samen en heeft ze alle examenonderdelen goed afgerond, met allemaal een 8. Klasse!

 

Zeker is dat in 2013 het 15.000ste diploma basis(vak)opleiding zal worden uitgereikt en dat 800 taaltrajecten zijn gestart en/of afgerond. De verwachting is dat een groter aantal werknemers dan in 2012 hun diploma gaan halen en dat de teller eind 2013 over de 17.000 is gegaan.

 

De doelstelling is nog meer. Wat zou het mooi zijn als in 2013 het 20.000ste diploma zou kunnen worden uitgereikt. En dat het RAS-bestuur geconfronteerd wordt met een overschrijding van het begrote budget voor opleiden. Daar is men het unaniem over eens, dat zou een mijlpaal en een feestelijk moment zijn!

 

De ontwikkelingen worden nauwlettend gevolgd. Op de website van de RAS staat een teller waarop staat vermeld hoeveel diploma’s zijn behaald bij het RAS-Examenbureau. Ook zal de RAS op de site vermelden hoeveel werknemers per schoonmaakbedrijf een basis(vak)diploma hebben behaald. Later in 2013 zullen ook de aantallen werknemers, die een andere vakopleiding hebben behaald, per bedrijf (vanaf 2009) bekend worden gemaakt. Deze informatie wordt per kwartaal bijgewerkt en is openbaar.

 

Dus een oproep aan alle schoonmaakbedrijven en werknemers: ga voor de vakopleiding en laten we samen werken aan het doel dat alle werknemers een vakdiploma hebben behaald.

 

Voor meer informatie omtrent opleidingen en taaltrajecten kunt u terecht op de websites van de RAS en het RAS-Examenbureau, www.ras.nl en www.ras-examen.nl

 

Op de foto boven: ISS medewerkster Mariola Masymiuk (l) was de gelukkige en mocht onlangs het 10.000ste basisvakdiploma feestelijk in ontvangst nemen.