In een open brief van 16 februari jl. deed Clean Totaal een oproep aan OSB, CNV en FNV terug te keren naar de onderhandelingstafel. De oproep was een ultieme poging om alsnog snel tot een nieuwe Schoonmaak CAO te komen. De verschillen tussen partijen blijken namelijk helemaal niet zo flagrant te zijn als in de hitte van de strijd wordt aangenomen. CNV en FNV reageerden positief op onze brief, OSB bewoog niet. Immers, eindbod is eindbod. Of toch niet? Na een gesprek met OSB onderhandelaars Jan Kersten en Anton Witte constateert Henk Cornelisse dat de OSB deur niet hermetisch dicht zit.
Door Henk Cornelisse
De open brief van Clean Totaal kwam uiteraard niet uit de lucht vallen. Uit informele gesprekken en verkenningen met betrokken partijen bleek namelijk dat er voldoende mogelijkheden en aanknopingspunten zijn om, via een nadere afstemming, uit de ontstane impasse te komen en de focus weer te leggen waar deze moet liggen. Emoties en ego’s moeten echter opzij, zo was en is onze conclusie.
Druk neemt toe
De wens om eruit te komen is ook bij de werkgevers groot. OSB heeft echter gekozen voor de strategie eindbod = eindbod en daarmee het spel bevroren. Het was des te opmerkelijker om te zien dat directies van gerenommeerde schoonmaakbedrijven zich voor het oog van de camera vergaloppeerden door te roepen dat er weer snel aan tafel gezeten moest worden en de oplossing alsdan snel gevonden zou worden. Dit was uiteraard niet in lijn met het OSB standpunt.
CNV en FNV gaven in een reactie op onze open brief te kennen graag het gesprek weer aan te gaan. Ook het Radio 1 Journaal deed via een ontbijtsessie een duit in het bekende zakje en de Vrije Universiteit Amsterdam deed deze week een dringende oproep aan OSB voorzitter Hans Simons om weer te gaan onderhandelen. De VU staat daar als opdrachtgever trouwens niet alleen in, meerdere grote opdrachtgevers gaven inmiddels dit signaal af. Maar hoe nu verder? It takes three to tango in dit geval.
Cijfers versus emotie
In dit artikel zult u geen spraakmakende citaten aantreffen. Wel mijn interpretatie van het gesprek dat ik gisteren voerde met OSB onderhandelaars Jan Kersten en Anton Witte en de door mij geconstateerde dreiging bij het uitblijven van een CAO. De keuze om geen citaten aan te halen is gemaakt om onnodige escalatie te voorkomen.
Pijn
In cijfermatig opzicht kunnen Jan Kersten en Anton Witte zich wel vinden in ons artikel “Nieuwe CAO binnen handbereik” en de open brief. De door OSB genoemde 9% aan kosten die de totale eisen van FNV Bondgenoten over twee jaar zouden impliceren zijn door hun accountant doorgerekend. Inmiddels zijn deze cijfers echter niet meer actueel, mede door het loslaten van de volledige doorbetaling bij ziekte en andere elementen uit de oorspronkelijke eisen. Dit leidt tot een ander (lager) percentage. Over de feitelijke percentages wisselden wij, in goed vertrouwen, middels enige creatieve alternatieven van gedachten.
De onderhandelaars zijn van mening dat het eindbod van OSB de door VNO NCW geadviseerde 0-lijn ver overstijgt. Dit eindbod werd pas na vijf onderhandelingsrondes ingebracht. Het deed dan ook pijn dat dit bod door FNV gelijk als “belabberd” werd gekwalificeerd, zonder zelfs eerst haar leden te consulteren.
Retoriek
Retoriek is gebruikelijk bij dergelijke onderhandelingen maar er zijn grenzen. Werkgevers en opdrachtgevers zijn geen boeven, en wensen ook niet als zodanig neergezet te worden.
Er leeft veel emotie en er is sprake van een zeer matige wederzijds vertrouwen. De sfeer is venijnig. Ook hebben Anton Witte en Jan Kersten zorg over macro economische gevolgen van een forse kostenstijging. Het gelijk laten van de bestaande pensioenregeling impliceert in het huidige economische klimaat ook een lastenverzwaring. Hier kan niet aan worden voorbij gegaan is hun stellige mening.
Rust
OSB wil ook op de één of andere manier uit de impasse komen en wil rust op de schoonmaakmarkt. Niet tegen iedere prijs maar wel met een langere termijn visie. Niet iedere twee jaar stakingsacties.
De staking in 2010 luidde uiteindelijk de Code Verantwoordelijk Marktgedrag in, bereikt door samenwerking tussen werknemers en werkgevers. Dit schepte verwachtingen. De Code reguleert immers de aspecten werkdruk en respect. De huidige stakingen verhouden zich hier wat moeizaam mee.
Dreiging
Nu FNV Bondgenoten duidelijk aangeeft om het huidige eindbod onder geen beding te zullen tekenen is het gevolg, indien er niet op andere wijze alsnog tot overeenstemming gekomen wordt, dat er geen nieuwe CAO komt. Geen CAO betekent een langdurige periode van arbeidsonrust. Immers, de bonden hebben dan hun handen vrij en kunnen bijvoorbeeld iedere contractwisseling met scherpte bekijken. En vervolgens stakingen of werkonderbrekingen organiseren. Een doem scenario dat kan leiden tot allerlei wild west taferelen. Het biedt met name het risico van een verdergaande prijzenoorlog. Voorts loert het gevaar van her- inbesteding en/of het ontwikkelen van eigen bedrijf CAO’s. De teloorgang van de RAS is bij het uitblijven van een CAO nabij. Zeker als ook CNV afhaakt. Ik denk dat zowel de werkgevers als werknemers een dergelijk vooruitzicht niet echt ambiëren.
Kernproblematiek
Door de wederzijdse emoties en scherpte in bejegening is het onderling vertrouwen tussen de onderhandelaars de laatste tijd behoorlijk bekoeld . Hier zal na een openhartig en verhelderend gesprek overheen gestapt moeten worden. De inhoudelijke knelpunten met betrekking tot de CAO spitsen zich voornamelijk toe op de wachtdagenproblematiek, concrete uurloonstijging en het verrekenen van de pensioenlasten 2013 met de loonaanpassing per dezelfde datum. Dit alles binnen een voor alle betrokken partijen acceptabel financieel kader.
Uiteraard zijn er nog wat andere randvoorwaarden maar die lijken niet doorslaggevend.
Deur op een kier
Tijdens mijn gesprek gisteren volhardden OSB onderhandelaars Jan Kersten en Anton Witte aanvankelijk in hun uitgangspunt: eindbod = eindbod. Aan het eind van het gesprek sloten zij echter de mogelijkheid van een ultiem gesprek met de bonden minder gedecideerd van de hand. Integendeel, de deur werd op een kier gezet. Afhankelijk hierbij is hoe CNV Vakmensen definitief op het eindbod reageert. Dit besluit wordt donderdag bekend gemaakt. Maar men hoeft niet over profetische gaven te beschikken om te constateren dat ook de CNV leden het eindbod zullen afwijzen.
Opnieuw in gesprek
Er moet een nieuw gesprek komen, zoveel is duidelijk. Hieraan voorafgaand zal er informeel vooroverleg plaats dienen te vinden. Plooien moeten gladgestreken worden en de wens om serieus tot overeenstemming te komen moet naar elkaar uitgesproken worden. Ook de oplossingsrichting met betrekking tot de aspecten uit de kernproblematiek moet benoemd worden. Of in het ergste geval, vaststellen dat dit niet mogelijk is. Het ultieme gesprek moet en zal er komen. Als ook CNV het eindbod afwijst is deze wil er bij alle partijen. De nodige creativiteit is vereist. Ook wat betreft de wijze van communiceren over het resultaat. Dit conflict moet geen verliezers kennen, maar alleen winnaars. Ieder op zijn manier, met respect.
Henk Cornelisse is directeur van Facility Specialists (www.facility-specialists.nl) en lid van de redactieraad van Clean Totaal.
Volg de discussie in de Clean Totaal LinkIngroep.
