• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Cleantotaal.nlCleantotaal.nl

  • Home
  • Artikelen
  • Nieuws
  • Podcasts
  • Nieuwsbrief
  • Vakpartners
    • Crohill
    • The Legal Company
    • Numatic International
    • Schneidereit Professional
  • Adverteren
  • » Abonneren
    • Abonneren op Clean Totaal
    • Proefnummer aanvragen
    • Uw abonnement op Clean Totaal aanpassen
  • icon
  • Contactpagina

Nano in de schoonmaak – Deel 1

Artikelen 21 augustus 2013

Nano in de schoonmaak – Deel 1

Branches worden nogal eens geplaagd door hypes en ook de schoonmaakbranche ontkomt daar niet aan. Nano en nanotechnologie lijkt ook onder die noemer te vallen. Is nanotechnologie in professionele schoonmaakmiddelen fake of is er daadwerkelijk sprake van een (r)evolutie en welke risico’s brengt dat met zich mee. Clean Totaal vraagt Maaike le Feber van TNO RAPID (Risk Analysis for Products In development) in Zeist om helderheid.

 

Door Leon van den Berg, redactielid Clean Totaal

 
“Eerlijk gezegd ben ik nogal verbaasd over nanotechnologie in schoonmaakmiddelen. De vraag is wat de toegevoegde waarde van nanotechnologie eigenlijk is in schoonmaakmiddelen. Bovendien moet je wel eerst duidelijk krijgen waarover je het precies hebt”, begint le Feber. “Als je op een verpakking ziet staan dat iets ‘met nanotechnologie geproduceerd’ is, moet er een alarmbelletje gaan rinkelen. Dat zegt namelijk helemaal niets. Waar is die technologie dan gebruikt in het productieproces? Het hoeft helemaal niet te betekenen dat het uiteindelijke product nanodeeltjes bevat. En als het product nanodeeltjes bevat, dan maakt het nog verschil of die deeltjes in het middel zijn gedispergeerd en daar zelfstandig hun werk doen of dat de deeltjes na aanbrengen aan elkaar koppelen en zo een laag vormen met bepaalde eigenschappen. Zulke polymeerdeeltjes kunnen bijvoorbeeld easy to clean producten zitten.”
 
Gevaarlijk?
“Je kunt eigenlijk niet zeggen dat nano gevaarlijk is of niet” vervolgt le Feber. “dat hangt erg af van welk nanodeeltje je bedoelt. Er is een grote verscheidenheid aan nanodeeltjes, die verschillen qua chemische samenstelling, vorm en grootte. Juist hierdoor zijn de toepassingsmogelijkheden van nanodeeltjes heel groot. Maar, of een nanodeeltje gevaarlijk is of niet hangt ook juist af van de chemische samenstelling, vorm en grootte. Het ene nanodeeltje kan dus veel gevaarlijker zijn dan het andere.”
 
Nanotechnologie biedt nieuwe mogelijkheden. Dat kan de kwaliteit van ons leven verbeteren. Denk aan minder energieverbruik, sterkere en lichtere materialen en materialen met nieuwe eigenschappen. Maar het is de vraag of nanotechnologie in alle gevallen veilig is. Le Feber: “Het probleem is dat we er nog weinig van weten, zeker als je het hebt over effecten op lange termijn. Je kunt voor sommige deeltjes, namelijk de vezelachtige deeltjes, wel een vergelijking trekken met asbest. Dat hebben we eeuwenlang gebruikt terwijl we eigenlijk al heel lang wisten dat dit gevaarlijk was. Het punt is dat die asbestvezels diep in de longen terecht kwamen en daar uiteindelijk kanker veroorzaakten. Van de meeste nanodeeltjes weten wij de effecten op lange termijn nog niet, maar het is inmiddels wel duidelijk dat er nanodeeltjes zijn die ernstige gezondheidsklachten kunnen veroorzaken. Dit gebeurt natuurlijk alleen als iemand de nanodeeltjes ook daadwerkelijk heeft binnen gekregen via de ademhaling of door huidcontact.”
 
Ionen
“Voor veel nanodeeltjes weten we nog niet precies waarom ze gezondheidseffecten veroorzaken. Voor andere, bijvoorbeeld voor nanozilver, dat veel antimicrobiele toepassingen heeft, weten we dat wel”, stelt le Feber. “Nanozilver wordt bijvoorbeeld toegepast in doekjes of bepaalde coatings. Zilverionen zijn van nature giftig, maar daar merken we in het dagelijks leven niets van. Als je een zilveren lepel aflikt, val je niet meteen dood neer. Dat komt omdat het afgifte-oppervlak van ionen klein is in vergelijking met de massa van de lepel. Bij nanodeeltjes is die afgifte echter juist heel groot omdat veel van het oppervlak in contact komt met de omgeving. Daardoor komen er lokaal meer giftige zilverionen vrij en daardoor werkt het ook antibacterieel. Wat is nu het risico daarvan voor de schoonmaker?
 
Le Feber: “Je kunt giftige stoffen binnenkrijgen door inslikken, inademen of via de huid. De eerste twee opname mogelijkheden zijn bij het gebruik van bijvoorbeeld antibacteriële ionendoekjes uit te sluiten, maar opname via de huid kan wel. In het algemeen biedt een huid goede bescherming, maar het vak van schoonmaker vermindert die huidweerstand. Men is veel bezig met water en dat verweekt de handhuid. Ook komen door de aard van het werk vaak kleine wondjes voor aan de handen. Beide aspecten hebben een negatieve invloed op het beschermingsvermogen van de huid, waardoor de giftige (zilver)ionen ook in het lichaam kunnen komen. Je kunt dan natuurlijk handschoenen dragen ter bescherming, maar ook dat heeft een negatieve invloed op handhuid.” Moet je zulke doekjes dan maar beter helemaal niet gebruiken? Le Feber: “Die conclusie gaat me te ver, maar pas op met huidcontact.”
 
Dispersies verdacht
Heel veel middelen voor toepassing op ruiten en vloeren bevatten nanodeeltjes. Als die deeltjes mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid, moeten we ze dan nog wel gebruiken? Le Feber: “Je hoeft ze niet meteen overboord te gooien. Het gaat er om of je blootgesteld wordt en dat is weer afhankelijk van welk soort product gebruikt wordt en hoe je het opbrengt. De kans op blootstelling aan synthetische nanodeeltjes is verwaarloosbaar als de nanodeeltjes tijdens het werkproces ingekapseld zijn in een vaste (uitgeharde) matrix – dat is bijvoorbeeld het geval tijdens het schoonmaken van vloeren die na het leggen van de vloer met een nanocoating geverfd zijn die inmiddels is uitgehard – of wanneer er sprake is van het gebruik van een product gemaakt met behulp van nanotechnologie en niet met behulp van nanomaterialen. Blootstelling aan nanodeeltjes kun je wel verwachten tijdens het werken met vloeibare producten waarin nanodeeltjes zijn gedispergeerd. Dan is van belang hoe het middel wordt toegepast. Ga je de vloeistof over de vloer verdelen met bijvoorbeeld een dweil of wisser, dan is de kans dat je de deeltjes inademt minimaal. Als je het product gaat vernevelen, dan is het een heel ander verhaal. Die nevels zorgen er juist voor dat de nanodeeltjes diep in de longen terecht kunnen komen.”
 
Spray
Het is gebruikelijk dat bij vloeronderhoud sprays worden gebruik om de laag te onderhouden of te herstellen, hoe zit dat dan? Le Feber is daarover stellig: “Als het middelen zijn met nanodeeltjes zou ik dat niet doen. We hanteren in Nederland het voorzorgsbeginsel. Zolang je niet weet of en hoeveel schade er kan ontstaan, moet je blootstelling vermijden. Overigens is er ook nog een ander aspect, namelijk dat we niet weten wat nanodeeltjes die in het milieu terecht komen doen. Je kunt ervoor zorgen dat je zelf niet wordt blootgesteld aan de deeltjes tijdens het aanbrengen, maar waar blijven de deeltjes daarna? Zelfs als je ze opsluit in een harde laag. Ook die laag slijt. Daardoor is het mogelijk dat de deeltjes in het milieu terecht komen. In hoeverre dit een risico is, is nog nauwelijks bekend.”
 
Veiligheidsinformatiebladen
Om zeker te weten hoe je met een product om moet gaan is het belangrijk om te onderzoeken of een product nanodeeljes bevat. Hoe kom je daar als gebruiker achter? Le Feber: “Eerder zei ik al dat niet alles nanodeeltjes bevat als er nano op de fles of can staat. Zowel het etiket als het productblad geven vaak onvoldoende informatie, maar soms wel indicaties. Bijvoorbeeld als er duidelijk wordt gesproken over gedispergeerde (= een bepaalde manier van oplossen – red.) nanodeeltjes. Ook vermeldingen zoals easy to clean of slijtvast zijn indicaties. Een tweede mogelijkheid bieden de verplichte veiligheidsinformatiebladen. Helaas laat de kwaliteit daarvan vaak te wensen over. Als de nanodeeltjes gevaarlijk zijn, zou erop moeten staan of en zo ja welk soort nanodeeltjes er in een middel zitten.”
 
In de praktijk blijken fabrikanten beslist niet scheutig met deze informatie. En als de
informatie er al was, dan gaat deze vaak in de productketen verloren. Le feber: “De overheid zou daarop moeten letten, maar dit is door de omvang van het aantal chemische stoffen en producten een ondoenlijke taak. Om die reden is in de nieuwe Europese stoffen wetgeving, REACH, de verantwoordelijkheid bij de fabrikanten gelegd. Als de zogenaamde chemische veiligheidsrapporten niet op orde zijn, mag het product niet op de markt worden gebracht. Er moet een dossier zijn met informatie over toxiciteit van de stof en een beschrijving van de manier waarop de stof veilig voor mens en milieu kan worden gebruikt. De bedoeling van deze wetgeving is dat er snel meer bekend wordt over de chemische stoffen die op de markt zijn en dat deze informatie ook de gebruikers van de stoffen bereikt. Om het effect van ‘de slager die zijn eigen vlees keurt’ te voorkomen, worden de dossiers door de overheid getoetst. Tenslotte kun je als afnemer natuurlijk ook met de fabrikant bellen en hopen dat je een eerlijk en helder antwoord krijgt.”
 
Nanocentre

Toch staat de branche niet helemaal met lege handen. Le Feber: “Omdat veel bedrijven niet precies weten hoe het zit met de veiligheid van nano en daar veel vragen over hebben, zijn we samen met Syntens en het RIVM het Nanocentre gestart (www.nanocentre.nl). Via de website geven we voorlichting over nanomaterialen in relatie tot het dagelijks werk. Bezoekers kunnen via de QuickScan snel uitvinden of ze met nanomaterialen werken, ze eraan worden blootgesteld, of hun nanomateriaal gevaarlijk is en wat ze moet doen om gezondheidseffecten te voorkomen. Er is ook een deel met veel gestelde vragen, waarin op de meest voorkomende vragen uitgebreid antwoord wordt gegeven. Wordt je vraag nog niet beantwoord, dan kan je je specifieke vraag stellen via de vraagbaak en wordt deze beantwoordt. Op veel voorkomende onderwerpen worden oplossingsgerichte workshops georganiseerd. Tot slot komt er een nieuwsbrief waarin de laatste stand van zaken op het gebied van onderzoek naar risico’s van nanotechnologie wordt belicht. Opgeven voor de nieuwsbrief kan via de website.”

 

Bijschrift detailfoto: Beeld van materiaal op nanoniveau uit het boek “Entering the Black Box”van fotograaf Jos Jansen uitgegeven door The Eriskay Connection (2012).  

 

 

 
 
Deel dit artikel

Primaire Sidebar

Recent nieuwsPartner nieuws
Clean Totaal - Sneller intreden statushouders gaat vooralsnog niet bijster snel
31 mrt

Sneller intreden statushouders gaat vooralsnog niet bijster snel

Piet Adema: “Miljoenennota goed voor schoonmakers, zorgwekkend voor ondernemers” Adema: 'We moeten de branche aantrekkelijker maken voor jongeren' Schoonmakend Nederland: Goed dat ‘Breed Offensief’ behandeld gaat worden "Inbesteden schoonmaak onverstandige keuze van gemeenten" OSB: Overheid, houd u aan het contract!
31 mrt

Piet Adema maakt rentree als voorzitter Schoonmakend Nederland

EW leuke, inspirerende manier aan de slag voor goede doel
30 mrt

EW’ers gaan op leuke, inspirerende manier samen aan de slag voor het goede doel

De Kunst van Kunststof wassen
30 mrt

De Kunst van Kunststof wassen

Clean Totaal - Hoe is er eigenlijk schoongemaakt tijdens de coronapandemie
30 mrt

Hoe is er eigenlijk schoongemaakt tijdens de coronapandemie?

Toon meer

Aanbevolen voor jou! Lees meer

Clean Totaal - Sneller intreden statushouders gaat vooralsnog niet bijster snel

Sneller intreden statushouders gaat vooralsnog niet bijster snel

Piet Adema: “Miljoenennota goed voor schoonmakers, zorgwekkend voor ondernemers” Adema: 'We moeten de branche aantrekkelijker maken voor jongeren' Schoonmakend Nederland: Goed dat ‘Breed Offensief’ behandeld gaat worden "Inbesteden schoonmaak onverstandige keuze van gemeenten" OSB: Overheid, houd u aan het contract!

Piet Adema maakt rentree als voorzitter Schoonmakend Nederland

Een liegende schoonmaker: een succesvol ontslag op staande voet

Van onze partner The Legal Company

Een liegende schoonmaker: een succesvol ontslag op staande voet

Thema'sVakpartners

Coronavirus

UVC

Captains of Cleaning

cao schoonmaak

Aanbestedingen & contracten

Artikel 38 - cao schoonmaak

Reinigingsmiddelen

Glasbewassing

Schoonmaakbeurzen & Evenementen

Schoonmakend Nederland

SieV

De Dag van de Schoonmaker

Microvezel

Code Schoonmaak

RAS

Toon meer

Footer

  • Home
  • Abonneren
  • Adverteren
Copyright © 2023 Prosu Media Producties | Privacy | Algemene voorwaarden | Disclaimer
  • Nieuws
  • Artikelen
  • Opinie
  • Adverteren bij Clean Totaal
  • Abonneren op Clean Totaal
    • Abonneren op Clean Totaal
    • Proefnummer aanvragen
    • Uw abonnement op Clean Totaal aanpassen
  • Over Clean Totaal
Cleantotaal maakt gebruik van cookies
Deze site maakt gebruik van cookies. Door op "AKKOORD" te drukken, gaat u akkoord met alle cookies. Pas uw voorkeuren aan bij instellingen als u de cookies niet (allemaal) wilt accepteren.

Zelf instellenAKKOORD
Privacy & Cookies Policy

Privacy statement

Deze website maakt gebruik van verschillende soorten cookies. Sommige cookies worden geplaatst door diensten van derden die op onze pagina's worden weergegeven. Zie ook onze cookieverklaring.
Noodzakelijk

Noodzakelijke cookies gebruiken we om de basisfuncties van de site te kunnen laten draaien. Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens.

Social media

Deze cookies kunnen worden gebruikt door de verschillende sociale media functies die we op onze website hebben geplaatst. Dit om jou in staat te stellen onze inhoud met uw vrienden en netwerken te delen. Ze bouwen een profiel van jouw interesses op. Dit kan van invloed zijn op de inhoud en berichten die je op social media ziet. Als je deze cookies niet toestaat kun je de sociale mediaknoppen wellicht niet zien of gebruiken. Deze cookies maken het ook mogelijk om embeds van YouTube, LinkedIn, Facebook, Instagram etc. te tonen in artikelen

Advertenties

Door middel van deze cookies kunnen wij profielen en doelgroepen opbouwen van onze gebruikers zodat wij de inhoud van onze websites en apps, zoals video's en advertenties, kunnen afstemmen op de gebruiker en de content. Deze herkenning vindt plaats op bedrijfsniveau. Er worden geen persoonsgegevens verzameld.

Advertisement

Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.

Analytics

Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.

Opslaan en accepteren