• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Cleantotaal.nlLogo Clean Totaal

Het laatste nieuws voor de professionele schoonmaak

  • Nieuws
    • Artikelen
    • Cao schoonmaak
    • Opinie
    • Podcasts
  • Vacatures
  • Vakpartners
    • The Legal Company
    • Schoonmaak Vakdagen
  • Adverteren
  • » Abonneren
    • Abonneren op Clean Totaal
    • Ontvang de gratis nieuwsbrief
    • Uw abonnement op Clean Totaal aanpassen
  • icon
  • Contactpagina
  • Winkelmand

Juridisch aanvechten Rijksschoonmaakorganisatie maakt kans

Artikelen 22 september 2015

Zoals bekend heeft OSB een klacht ingediend bij de Commissie van Aanbestedingsexperts betreffende de juridische houdbaarheid van het inbesteden van de schoonmaak binnen de Rijksoverheid en in het verlengde hiervan de Rijksschoonmaakorganisatie (RSO). Een opmerkelijke en min of meer parallel lopende zaak is het besluit van de Rijksoverheid  om scanwerkzaamheden in te besteden. Zich verwerende private scanbedrijven, die ook een klacht indienden, zijn inmiddels in het gelijk gesteld door de louter adviserende Commissie van Aanbestedingsexperts. De scanbedrijven hebben vervolgens het onafhankelijk onderzoekscentrum  Public Procurement Research Centre ( PPRC) gevraagd de zaak juridisch tot de bodem uit te zoeken. Met perspectief biedend  resultaat! Bieden de bevindingen uit het rapport ook perspectief voor de schoonmaakbranche? Clean Totaal sprak met de opstellers. 

 

Door Henk Cornelisse, redacteur Clean Totaal

 

De ‘affaire scanstraat’ vertoont gelijkenis met de plannen van de overheid de eigen schoonmaak in te besteden. Een aantal gedupeerde bedrijven, actief op markt van scandiensten, hebben zich verenigd en eveneens een klacht ingediend bij de Commissie Aanbestedingsexperts. Waar OSB nog wacht op een uitspraak heeft de Commissie de klagende scanbedrijven inmiddels in het gelijk gesteld en bevestigd dat het hier een aanbestedingsplichtige overheidsopdracht betreft. 

Reden voor de verenigde scanbedrijven om nader onderzoek te laten verrichten naar de verdere juridische kaders en mogelijkheden dit overheidsbesluit aan te vechten. Hiertoe zetten de verenigde scanbedrijven zwaar geschut in en schakelden het onderzoekcentrum PPRC in.

 

Minister weigert

Inzake de ’affaire scanstraat’ weigert de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker gehoor te geven aan het oordeel van de Commissie van Aanbestedingsexperts en ondanks de daarop aangenomen motie in de Tweede Kamer. Ze wil de inbesteding van de scandiensten doorzetten. Overigens is het hierbij wel van belang om te weten dat uitspraken (adviezen) van de Commissie van Aanbestedingsexperts niet bindend zijn. De Minister kan een dergelijke uitspraak  derhalve naast zich neerleggen .

 

Rapport

De verenigde scanbedrijven hebben mede daarom  het onderzoekscentrum  PPRC benaderd om hen te adviseren over de juridische houdbaarheid van deze inbesteding. Het PPRC  is een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Utrecht en de Universiteit Twente. Het onderzoek van  het PPRC leidde  in september 2015 tot het uitbrengen van het rapport ”De Inbesteding van Scanwerkzaamheden” geschreven door prof.dr. Elisabetta  R. Manunza en mr. Willem A. Janssen.  In het laatste Kamerdebat op 9 september werd aan de inhoud van dit rapport gerappelleerd.

 

Groot belang voor schoonmaaksector

De samenstellers van het rapport laten uw redacteur weten dat  de inhoud van het onderzoek ook van groot belang kan zijn voor de schoonmaaksector. Manunza: “We zijn op de hoogte van het feit dat het Rijk van plan is om ook schoonmaakwerkzaamheden te gaan inbesteden. We zijn van mening dat er diverse mogelijkheden zijn om dit bij de rechter aan te vechten.”

 

Vertrekpunt

Steeds meer taken in de ondersteunende diensten worden door de overheid in eigen beheer uitgevoerd. Voorheen gebeurde dit  vooral op decentraal  niveau doch er is een soort olievlek ontstaan  welke inmiddels  is verspreid naar het Rijk. Het inbesteden betreft bovendien niet langer alleen activiteiten van algemeen belang, zoals de zorg en de nationale veiligheid, maar in toenemende mate worden ook zuiver commerciële diensten zelf door de overheid uitgevoerd. Zoals nu bijvoorbeeld  de schoonmaak. Manunza waarschuwt dat de overheid met groeiende regelmaat diensten zelf uitvoert of wil gaan uitvoeren: “Straks gaat de overheid nog zelf brood bakken”, zo liet ze optekenen in het Financiële Dagblad (februari 2014).

 

Geen regelgeving

Er bestaat  voor de goede orde geen regel die de overheid verplicht taken door derden uit te laten voeren. Zowel op nationaal als op Europees niveau is er wat dat betreft geen regelgeving. De keuze is aan de politiek. De gemaakte keuze is daarentegen wel aan strikte eisen en voorwaarden verbonden, zoals  bijvoorbeeld het aanbestedingsrecht en  het mededingingsrecht.  Wanneer de  voorwaarden en eisen die door het Europese Hof van Justitie zijn geformuleerd om te mogen inbesteden niet aanwezig zijn, dan mag een inbesteding überhaupt niet uitgevoerd worden. Daar waar inbesteden aan de orde is valt de aanbestedingsplicht weg. Hiermee wordt echter niet altijd even zorgvuldig door dezelfde overheid mee om gegaan. Recent nog oordeelde de Rechtbank Gelderland dat  de inbesteding van het afvalverwerkingsbedrijf aanbestedingsplichtig werd geacht.

 

Rechtmatig?

Op basis van de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie leek eerst alleen ruimte te bestaan voor overheden om uitsluitend taken van algemeen belang zelf te mogen uitvoeren.  De voorwaarden zijn in de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen verduidelijkt en bieden de overheid ook de mogelijkheid zuiver commerciële diensten zelf uit te voeren.

In het rapport “De inbesteding van Scanwerkzaamheden” wordt echter geconcludeerd dat op basis van deze Europese voorwaarden de scanwerkzaamheden mogelijk niet rechtmatig door de overheid kunnen worden inbesteed.

Janssen over het belang voor de schoonmaaksector: “Elke inbesteding, dus ook die van de schoonmaakdiensten, zal  moeten voldoen aan deze voorwaarden van het Europese Hof van Justitie. Uit ons onderzoek blijkt dat samenwerkingsverbanden tussen  verschillende ministeries mogelijk ook aanbestedingsplichtig kunnen zijn. Dit is anders dan voorheen werd aangenomen en kan zodoende gevolgen hebben voor de schoonmaaksector.”

 

Essentie

In het onderzoekrapport staat onder andere de vraag  centraal of de Staat één entiteit is. Het is een unicum dat deze vraag gesteld wordt.  In het geval van affaire scanstraat betreft het  namelijk twee verschillende Ministeries: het ministerie van OC&W (Nationaal Archief)  en het ministerie van Financiën (Belastingdienst).  De vraag of de Staat juridisch gezien één eenheid is kan zowel privaatrechtelijk als  bestuursrechtelijk worden benaderd. Binnen het bestuursrecht is er wel sprake van een  juridische scheiding en kan het zijn dat daarom een aanbesteding noodzakelijk is.

 

Aanbeveling

Anders dan de juridische voorwaarden valt de daadwerkelijke keuze om een dienst in te besteden daarnaast nog steeds buiten het vigerend recht. Daarom pleiten de onderzoekers van het PPRC ervoor om juridische afweging- en toetsing kaders te formaliseren. De criteria waaraan getoetst wordt of een dienst beter door de markt of overheid uitgevoerd kan worden dienen openbaar gemaakt te worden, zodat marktpartijen de mogelijkheid hebben om bezwaar of beroep aan te tekenen. De huidige situatie biedt namelijk geen mogelijkheden voor marktpartijen  om aan te tonen dat zij een dienst beter kunnen uitvoeren dan de overheid. Het huidige promotieonderzoek van Janssen  gaat in op de ervaringen die hiermee al zijn opgedaan in de VS.

 

Geen gelopen koers

 Onze conclusie is dat de  juridische houdbaarheid van het inbesteden van de schoonmaak  vooralsnog geen gelopen koers lijkt, hoe zeer het Rijk, in casu Minister Lodewijk Asscher, dit ook wenst en voor zekerheid aanneemt. Het wachten is op het advies van de Commissie van Aanbestedingexperts. Mogelijk volgen hierop nog juridische stappen.  In deze context is het zeer de vraag of de Rijksschoonmaakorganisatie (RSO) erin slaagt per 1 januari te kunnen starten met haar eerste grote klus te weten het schoonmaken van de locaties van het  Ministerie van Economische Zaken.

 

Kabinetsbreuk?

Zover ons bekend heeft de RSO inmiddels van repliek gediend, zodat het advies van de Commissie van Aanbestedingsexperts naar onze inschatting binnen veertien dagen te verwachten valt. Hoe zal minister Asscher reageren als dit advies aangaande de schoonmaak gelijk is aan het advies inzake de scanwerkzaamheden? Het politieke besluit tot inbesteden van de schoonmaak  is immers een onderdeel van het regeerakkoord. De politiek zal het geen kabinetsbreuk waard vinden. Laten betrokken partijen het aankomen op een gang naar de rechter nu het onderzoek van PPRC hiertoe kansen biedt? Wij houden de vinger aan de pols.

 

Deel dit artikel

Primaire Sidebar

Recent nieuwsPartner nieuws
schoonmaker van het jaar
17 jun

Schoonmaakbokalen voor Jolanda en Breedweer

Dag van de Schoonmaker 2025
16 jun

Dag van de Schoonmaker 2025

werkdruk en sociale veiligheid Schiphol
12 jun

Werkdruk en sociale veiligheidscultuur op Schiphol voor verbetering vatbaar

reistijd
11 jun

Uitspraak over reistijd tussen werklocaties in schoonmaaksector

Vebego 2024
10 jun

Vebego over 2024: groei, dynamiek en ondernemerschap

Toon meer

Aanbevolen voor jou! Lees meer

schoonmaker van het jaar

Schoonmaakbokalen voor Jolanda en Breedweer

Dag van de Schoonmaker 2025

Dag van de Schoonmaker 2025

werkdruk en sociale veiligheid Schiphol

Werkdruk en sociale veiligheidscultuur op Schiphol voor verbetering vatbaar

Thema'sVakpartners

Coronavirus

UVC

Captains of Cleaning

cao schoonmaak

Aanbestedingen & contracten

Artikel 38 - cao schoonmaak

Reinigingsmiddelen

Glasbewassing

Schoonmaakbeurzen & Evenementen

Schoonmakend Nederland

SieV

De Dag van de Schoonmaker

Microvezel

Code Schoonmaak

RAS

Toon meer

Footer

  • Home
  • Abonneren
  • Adverteren
Logo Clean Totaal

Copyright © 2025 Prosu BV

Privacy | Algemene voorwaarden | Disclaimer | Cookiebeleid
  • Nieuws
    • Artikelen
    • Opinie
  • Vakpartners
    • Schoonmaak Vakdagen
    • The Legal Company
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Abonneren op Clean Totaal
    • Abonneren op Clean Totaal
    • Uw abonnement op Clean Totaal aanpassen
  • Over Clean Totaal
  • Winkelmand