Een belangrijk onderdeel van duurzaam schoonmaken is de juiste dosering gebruiken. Bovendien zorgt een juiste dosering voor kostenreductie, een beter resultaat en veiliger werken. Het valt echter niet mee om uit traditionele cans en flessen een juiste dosering te krijgen. Gelukkig zijn hier hulpmiddelen voor: doseersystemen. In dit artikel worden de meest voorkomende doseersystemen in de Nederlandse markt voor dagelijkse schoonmaakmiddelen behandeld.
Tekst: Laurens Metternich & Adri van Doorn
Doseerflessen
Een doseerfles is de meest laagdrempelige manier van doseren. Ze vergen over het algemeen geen grote investering en kunnen praktisch op iedere locatie gebruikt worden. Een doseerfles vergt wel altijd extra aandacht van de gebruiker en overdosering is nooit uitgesloten. In Nederland zijn er over het algemeen twee soorten doseerflessen te weten 1) fles met doseerdop en 2) knijpfles met doseerkamer.
1) Fles met doseerdop
Er zijn een paar variaties op deze fles, maar de werking is hetzelfde. Houdt de eerste keer de fles op zijn kop met gesloten dop, de doseerkamer zal nu vullen. Zodra de doseerkamer gevuld is kan de klepdop open en valt er een dosering uit de doseerdop. Tegelijkertijd vult de doseerkamer weer en staat er weer een dosering klaar zodra je de klepdop openmaakt. Er zijn verschillende variaties op dit systeem, de meest voorkomende is een robuuste fles die meerdere keren wordt nagevuld met een navulverpakking andere producenten herbruiken de dop en bieden enkel een nieuwe gevulde fles aan. Er is tegenwoordig ook een doseerdop voor poeders.
Voordelen:
- Eenvoudig en betaalbaar systeem
- Makkelijk te instrueren
- De dosering is redelijk nauwkeurig
Nadelen:
- De dop geeft slechts één hoeveelheid dosering
- Knijpen in de fles overruled het doseersysteem
- Doseerflessen en/of doppen worden soms weggegooid
2) Knijpfles met doseerkamer
Dit doseersysteem is beschikbaar in flessen en doppen maar het principe is hetzelfde. Na het losdraaien van de schroefdop kan er in de fles geknepen worden totdat de dosering is bereikt. Deze dosering is af te lezen in de doseerkamer. De dosering wordt dan in een emmer of werkflacon gegoten.
Voordelen:
- Goedkoop doseersysteem
- Verschillende doseringen mogelijk
Nadelen:
- Kleine doseringen zijn erg lastig
- Vergt duidelijke instructie
- Makkelijk te overdoseren
Doseerapparaten
Een doseerapparaat zorgt ervoor dat een gebruiker altijd de juiste dosering voor handen heeft zonder dat hij of zij hierover hoeft na te denken en methodefouten kan maken. De dosering zijn zeer nauwkeurig en de gesloten systemen staan altijd op één plek. De investering is echter wel aanzienlijk hoger. Er zijn twee soorten doseerapparaten te weten 1) manuele doseerapparaten en 2) Venturi doseerapparaten.
1) Manuele doseerapparaat
Een manueel doseerapparaat is een dispenser dat zonder water of elektra met een druk op de knop of hendel een exacte dosering geeft in een emmer, werkflacon of wasbak. De dosering is exact af te stellen aan de hand van de situatie, denk hierbij aan vervuiling, hulpmaterialen, hoeveelheid water etc. Er zijn manuele doseersystemen met en zonder timer. De timer zorgt ervoor dat het doseerapparaat na het geven van een dosering een korte periode blokkeert zodat er niet nog een dosering gevraagd kan worden. Een zeer nuttige toevoeging dus. Er dient altijd separaat water toegevoegd te worden met behulp van een waterkraan.
Voordelen:
- Altijd een exacte dosering
- Overdosering is uitgesloten
- Relatief makkelijk te installeren
- Geen contact met concentraat
- Onderhoudsvrij
Nadelen:
- Hogere investering
- Hoeveelheid water wordt door gebruiker bepaald
2) Venturi doseerapparaten
Een venturi doseerapparaat wordt direct op de waterleiding aangesloten. Met een druk op de knop wordt een mengsel gemaakt met water en direct in een emmer, werkflacon of wasbak gedoseerd. Venturi kan ook gebruikt worden op schrobautomaten. Sommige venturi systemen hebben een variabele dosering en kunnen ingesteld worden op een lage of hoge hoeveelheid water per minuut. Let wel: fluctuering van waterdruk op het leidingnet kan invloed hebben op de dosering.
Voordelen:
- Een kant-en-klaar mengsel wordt gemaakt
- Overdosering is uitgesloten
- Gebruiker hoeft niet na te denken
Nadelen:
- Hoge investering
- Dient geïnstalleerd te worden door professional
- Doseerapparaat vergt onderhoud
- Waterdruk heeft invloed op de dosering
Kosten
Hoe dan ook doseersystemen vergen extra investeringen. De duurdere doseerapparaten worden over het algemeen door de producenten in bruikleen gegeven, maar wordt wel in de kostprijs verrekent. Desondanks kan een doseersysteem u veel geld besparen. Vergelijk dan ook altijd de kosten per dosering, hoe geconcentreerder een product hoe eerder het interessant is om een doseersysteem te gebruiken.
Doseersystemen in aanbestedingen
Doseersystemen worden steeds meer ook in aanbestedingen opgenomen. Zo staan bijvoorbeeld in de criteria duurzaam inkopen voor schoonmaak van Agentschap NL (overheid) en Greenkey (accommodaties) harde eisen over doseersystemen. Bovendien wordt er bij aanbestedingen meer en meer gekeken naar de kosten per dosering in plaats van per liter. Productcertificeringen zoals het EU Ecolabel en Nordic Ecolabel verplichten overigens geen doseersysteem.
Conclusie
Hoe hoger geconcentreerd een product, hoe gunstiger een doseersysteem is. Neem daarnaast altijd de andere argumenten in gedachte zoals beter resultaat en veilig werken. Toch gek dat veel vooraanstaande producenten die claimen duurzame producten te maken, niet of nauwelijks aandacht besteden aan het doseren hiervan. Daarom is het goed om te zien dat gebruikers dit wel steeds meer inzien en we dus steeds meer doseersystemen in de praktijk tegenkomen.
Laurens Metternich is Product Manager bij reinigingsmiddelenproducten Spectro B.V. (www.spectro.nl). Daarnaast is hij lid van de Technische Commissie I&I bij de NVZ en comité lid bij de ISSA Benelux. Adri van Doorn is directeur van Berkelland Consultancy B.V. (www.berkellandconsultancy.nl) en heeft 35 jaar ervaring in de reinigingsmiddelenindustrie. Hij is pionier op het gebied van doseersystemen in de Nederlandse markt.
