AVV (Alternatief voor Vakbond) is een in 2005 opgerichte eigentijdse, onafhankelijke en, naar eigen zeggen, onstuimig groeiende vakbond. Geen gestaalde kaders, geen institutioneel belang, actiecomités of stakingen. Maar wél scherp doch constructief overleg met werkgevers. Met als grote verschil stemrecht voor iedereen die onder een cao valt en dus niet alleen voor een handjevol leden. Onlangs haalde AVV uitgebreid het nieuws omdat met INretail, de grootste werkgeversorganisatie in retail non-food, een principe-akkoord bereikt was voor een nieuwe cao voor liefst 100.000 werknemers. FNV en CNV stonden er beteuterd bij en hadden het nakijken. Mogen we deze alternatieve vakbond binnenkort ook in de schoonmaakarena verwachten?
Door Henk Cornelisse, lid redactie Clean Totaal
Na een wat moeizame opstartfase is AVV nu succesvol gebleken in het afsluiten van cao’s. Op de palmares prijken inmiddels de cao voor Kunsteducatie, Bioscopen en Filmhuizen, Bloemisten en recent Fashion, Sport & Lifestyle. Deze laatste cao betreft een cao voor 100.000 werknemers. De vakbond telt inmiddels ruim 2500 leden en de contributie bedraagt 25 euro per jaar.
Traditioneel spelen volgens AVV alleen de leden van een vakbond een rol bij de totstandkoming van een cao. Zowel bij het opstellen van de inzet, de onderhandelingen en de stemming over de cao. AVV pakt het anders en breder aan. De vakbond richt per sector platforms op en voert enquêtes uit onder de werknemers. Ook onderhandelingsresultaten worden per enquête voorgelegd.
AVV wil op deze manier een stem geven aan iedere medewerker die geen interesse meer heeft in traditionele vakbonden, zich daar ook niet meer door vertegenwoordigd voelt, maar wel geïnteresseerd is in een goede cao.
Wat vinden sociale partners
Wat vinden de sociale partners in de schoonmaak (OSB, FNV en CNV) van deze alternatieve nieuwe speler in de vakbondsmarkt? Zien ze het gebeuren dat AVV zich ook gaat storten op de schoonmaaksector?
FNV
FNV bestuurder Jet Linsen ziet het niet als een reëel scenario: “Ik kan me niet voorstellen dat OSB op die wijze arbeidsonrust wil veroorzaken. Alles, maar dan ook alles wat er in de schoonmaak is opgebouwd blaas je dan op. Je zet de schoonmaaksector terug in de tijd, zonder opleidingen, pensioen, naleving etc.. Kan me niet voorstellen dat dit een reëel scenario is. De positie van FNV en CNV is in de schoonmaak niet vergelijkbaar met positie in de sectoren waarmee AVV een cao heeft afgesloten. Zijn de genoemde cao's trouwens algemeen bindend verklaard door SZW?”
CNV
CNV bestuurder Jan Kampherbeek ziet het voorlopig ook niet als een waarschijnlijkheid: “Een aantal jaren geleden heeft de Vakbond AWB zich gemeld om mee te gaan doen aan de cao onderhandelingen. We hebben toen als cao partijen aangegeven dat het wat ons betreft prima was maar dat ze dan ook aan alle activiteiten in de sector een bijdrage moeten leveren. Dus ook meedoen met de Code Commissie, de RAS, O&O, Geschillencommissie, Pensioenfonds, ARBO etc. Niet alleen de cao-onderhandelingen. Toen was de belangstelling een stuk minder en hebben we nooit meer iets van ze gehoord. In de sectoren waar de AVV nu roept dat ze actief zijn gaat het alleen maar om de cao.”
Kampherbeek vervolgt “Als CNV laten we al een aantal jaren de niet-leden mee reageren op onze cao-voorstellen en de uitkomst hiervan. Ik heb binnen de retail nog geen werknemer gehoord die blij was met de vermindering van toeslagen in het weekend in de door AVV afgesloten cao. Alleen de voorzitter van de werkgeversvereniging roept dat werknemers dat willen. Daarnaast is het zo dat de Algemeen Verbindend Verklaring van de cao in het geding komt. Dat is voor de schoonmaaksector een probleem. Ik voorzie dus voorlopig niet dat AVV aan wil sluiten. Al kan dat natuurlijk wel want er bestaan cao’s die met meer vakbonden zijn afgesloten (KLM : 7 vakbonden, red.). Voorts schat ik in dat OSB niet graag zonder FNV en CNV wil onderhandelen.”
OSB
Jan Kerstens (cao onderhandelaar OSB) houdt de deur opmerkelijk op een kiertje: “Het heeft nog steeds de voorkeur van OSB om een cao af te sluiten met vakbonden FNV en CNV. Juist ook omdat daarmee een sterk draagvlak wordt gecreëerd met een cao die ook algemeen verbindend wordt verklaard. Natuurlijk moet het cao-proces wel anders dan in de afgelopen jaren en wordt het ook tijd om de cao te vernieuwen met meer differentiatiemogelijkheden. Dus minder een keurslijf. Wij hopen dat dit lukt met de traditionele vakbonden in onze sector. Mocht dat onverhoopt niet lukken dan zullen we ons opnieuw moeten beraden op onze cao-strategie.”
Hoe schat AVV de mogelijkheid zelf in?
Grote vraag is natuurlijk hoe AVV zelf tegen een mogelijke entree in de schoonmaaksector aankijkt. Voorzitter Martin Pikaart (foto boven) staat vooralsnog niet te trappelen: “Op dit moment hebben wij geen ambities in die richting hebben. De onstuimige groei die wij doormaken vergt het stellen van scherpe prioriteiten, en die liggen met name in die sectoren waar partijen er niet in slagen tot een cao te komen en waar de organisatiegraad erg laag is zodat ons alternatieve model, waarin ook de niet-leden meestemmen, beter tot zijn recht komt.“
Voorlopig niet…
Voorlopig valt er dus weinig te vrezen voor de traditionele vakbonden FNV en CNV. AVV heeft het veel te druk, moet prioriteiten stellen en gaat ervan uit dat de organisatiegraad binnen de schoonmaak te hoog is om hun alternatieve model succesvol in de schoonmaakbranche te introduceren.
Wij denken echter dat deze organisatiegraad hoogstwaarschijnlijk beduidend lager is dan de AVV voorzitter nu vermoed. En dat kan vroeg of laat tot een ander inzicht leiden. En een lekkere hap uit het heerlijk gevulde RAS cao-fonds is uiteraard ook niet te versmaden.
Harry van der Kraats, directeur van werkgeversorganisatie AWVN, laat op 19 september in De Telegraaf optekenen: “Als je geprobeerd hebt eruit te komen met alle vakbonden maar het lukt niet, terwijl een andere partij wel vernieuwend is en met nieuwe instrumenten komt om draagvlak te organiseren, dan moet je daarmee in gesprek.”
Werkgeversvoorman Jan Meerman van Inretail zegt in datzelfde artikel dat de samenwerking met AVV structureel is: “Wij gaan niet meer terug naar de oude manier van onderhandelen. FNV blijft gewoon welkom maar dan zal het wel deze manier gaan.”
Een informatief en vrijblijvend gesprek aangaan met nieuwkomer AVV lijkt ons voor OSB derhalve sowieso geen slecht idee. Een kijkje buiten de gestaalde kaders kost tenslotte niets maar kan wel tot nieuwe inzichten leiden. De afgelopen cao onderhandelingen hebben diepe sporen achtergelaten bij de OSB achterban en het wantrouwen richting FNV is groot. Ieder alternatief mag zich wat dit betreft in een warme belangstelling van de leden verheugen.
Wat vindt u? Zou het een positieve ontwikkeling vinden als AVV zich kwam melden in de schoonmaakarena? We horen het graag. redactie@www.cleantotaal.nl
