Veiligheid voor werknemers op de werkvloer speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Werknemers durven steeds meer tot actie over te gaan. In een recente uitspraak (ECLI:NL:RBROT:2022:7007) spreekt de Rotterdamse kantonrechter zich hier ook over uit.
Geschreven door mr. Hella Vercammen, ondernemingsjurist van The Legal Company
Feiten van de zaak
In voornoemde zaak bleek uit meerdere dossierstukken dat bij het bedrijf sprake was van fysiek en verbaal grensoverschrijdend gedrag.
Knuffelcultuur
Het knuffelen van werknemers door de directeur-eigenaar kwam zeer regelmatig voor. Hij eiste vaak een knuffel bij binnenkomst. Verder maakte de directeur regelmatig seksueel getinte opmerkingen onder het mom van een grapje. Hij heeft ook meerdere malen een werknemer bij de billen of zijn geslachtsdeel aangeraakt.
Whatsapp verkeer
Ook bleek dat hij niet op een zakelijke toon (telefonisch) communiceerde. Op Whatsapp stuurde de directeur bijvoorbeeld berichtjes naar werknemers met koosnaampjes erin zoals ‘schat’. In een ander verstuurd appje stond ‘dikke kus’.
Willekeurig bonusbeleid
Ander belangrijk detail is dat er bij de werkgever geen beloningsbeleid was en de hoogte van de bonussen en salarissen willekeurig door de directeur-eigenaar werden bepaald. Op deze manier werd er een sterke afhankelijkheid gecreëerd tussen de directeur-eigenaar en de werknemers.
Ziekmelding, ontbinding en billijke vergoeding
Dit werd een van de werknemers te veel. Die meldde zich daarom ziek op 25 juni 2020 en vroeg later zelf om ontbinding. Dat komt heel zelden voor dat een werknemer zelf om ontbinding vraagt want daar zit een groot risico van verlies van WW aan vast. De werknemer vroeg een billijke vergoeding van maar liefst € 175.000,- wegens het tekortschieten in de verplichting om zorg te dragen voor een veilige werkomgeving. Dit naast de transitievergoeding.
Ook had werknemer ondertussen op 18 september 2020 nog aangifte gedaan bij de politie van aanranding door de directeur.
Verweer werkgever
Werkgever is van mening dat van stelselmatig en langdurig grensoverschrijdend gedrag door de directeur geen sprake is. Volgens werkgever gaan collega’s binnen het bedrijf nou eenmaal gemoedelijk en familiair met elkaar om. Voor zover er sprake zou zijn van een ‘knuffelcultuur’ is die op geen enkele wijze seksueel van aard.
Werkgever stelde verder dat werknemer nooit melding heeft gedaan bij werkgever over het ongewenste gedrag, waardoor werkgever niet op de hoogte had kunnen zijn.
Oordeel kantonrechter
De kantonrechter ging niet mee met dit laatste verweer. Normaliter kan een werknemer melding maken van ongewenst gedrag bij de leidinggevende, maar hier was het de leidinggevende, de directeur-eigenaar zelf die het ongewenste gedrag vertoonde. Juist daarom is het aanwijzen van een onafhankelijke (interne of externe) vertrouwenspersoon zo belangrijk. De werknemer had naar het oordeel van de kantonrechter voldoende aangetoond dat hij niet bij de aangewezen vertrouwenspersoon en/of preventiemedewerker terecht kon.
Qua knuffelen oordeelde de kantonrechter dat je als directeur niet van jouw werknemers kan verlangen dat zij regelmatig met je willen knuffelen. Er is sprake van grensoverschrijdend gedrag omdat de werknemers dat zo hebben ervaren.
De kantonrechter zag verder de opmerkingen van de directeur niet als grapjes en het feit dat de directeur meedeed aan deze ‘kleedkamer’ humor was juist bijzonderlijk kwalijk. Een directeur behoort namelijk afstand te houden en is niet one of the guys. Hij dient voor alle werknemers een veilige werkomgeving te waarborgen.
Wat betreft de bonusregeling oordeelde de kantonrechter dat de directeur een professionelere objectievere en onafhankelijkere opstelling had moeten innemen ten opzichte van werknemer.
Hoge billijke vergoeding
In deze zaak resulteerde het oordeel van de kantonrechter uiteindelijk in het vaststellen dat er sprake was van ernstig verwijtbaar gedrag van de directeur. Hierdoor kende de kantonrechter van de gevorderde billijke vergoeding € 50.000,- toe.
Conclusie
Deze zaak bevestigt wederom dat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer een dure rekening voor een schoonmaakondernemer kan opleveren. Schoonmaakondernemers hebben een zorgplicht voor het waarborgen van een veilige werkomgeving voor hun werknemers. Wanneer dit niet gebeurt, kan er sprake zijn van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten aan de kant van de werkgever waardoor de werknemer zelf ontbinding vraagt van de arbeidsovereenkomst en een hoge billijke vergoeding kan vorderen. Dit naast de interne schade en reputatieschade.
Interne meld- en klachtenprocedure en interne vertrouwenspersoon
Het is verder ook belangrijk dat werknemers intern of extern melding moeten kunnen doen bij een vertrouwenspersoon. Het melden van grensoverschrijdend of ongewenst gedrag bij een leidinggevende is niet altijd mogelijk omdat dit niet vertrouwelijk gedaan kan worden. En zoals eerder gesteld: degene die het ongewenste gedrag vertoont kan soms juist de leidinggevende zelf zijn.
Een werkgever dient dus adequaat en aantoonbaar op te treden tegen ongewenst en (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon en het hebben van een interne meld- en klachtenprocedure is hierbij een must.
Wenst u serieus werk te maken van een veilige werkvloer zonder grensoverschrijdend gedrag voor uw personeel? Stuur dan één van uw medewerkers naar onze training om intern vertrouwenspersoon te worden. The Legal Company verzorgt een Masterclass ‘Word intern vertrouwenspersoon in 1 dag’ op donderdag 20 oktober 2022.
In de masterclass leert mr. Hella Vercammen (gecertificeerd Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen) u onderscheid te maken tussen ongewenste omgangsvormen, integriteitsschendingen en arbeidsconflicten. U leert hoe dit ongewenste gedrag kan worden voorkomen en de gevolgen zo veel mogelijk te beperken.
Deze masterclass is inclusief presentatie, deelname certificaat en een heerlijke wandeling langs de prachtige Poel in Amstelveen onder een genot van luxe broodjes
Aanmelden voor de masterclass: klik hier.
