Recent deed de rechtbank Rotterdam uitspraak in een geschil tussen schoonmaakbedrijf Breedweer en het Erasmus MC. Erasmus wilde de samenwerking vroegtijdig beëindigen, dit werd aangevochten door Breedweer. De uitspraak van deze zaak biedt een aantal waardevolle lessen voor ondernemers die langdurige overeenkomsten aangaan.
De zaak in het kort
Breedweer had een contract voor glasbewassing en gevelreiniging afgesloten met Erasmus met een looptijd van ruim drie jaar, plus de mogelijkheid tot drie verlengingen van telkens twee jaar. Halverwege de looptijd wilde Erasmus de samenwerking beëindigen omdat zij meende dat de overeenkomst niet deugdelijk werd nagekomen. Erasmus besloot daarop om de overeenkomst te ontbinden, maar Breedweer vocht dat aan en volgens de rechtbank was deze ontbinding niet gerechtvaardigd. De rechtbank oordeelde vervolgens dat Erasmus aansprakelijk was voor de schade die Breedweer had geleden als gevolg van de ontbinding.
In de daaropvolgende rechtszaak vorderde Breedweer vergoeding van haar schade, die door haar thans werd begroot op € 993.000,00. Omdat onduidelijk was hoe groot de schade precies was en of Breedweer haar personeel elders kon inzetten, besloot de rechtbank geen bedrag vast te stellen. In plaats daarvan werd een deskundige benoemd die de daadwerkelijke schade moet berekenen. Deze twee uitspraken bieden waardevolle lessen voor schoonmaakondernemers die langdurige grote contracten aangaan met hun klanten. Die lessen zullen we hieronder toelichten.
Contracttermijn: kansen en aandachtspunten
Een schoonmaakcontract met een vaste looptijd biedt zekerheid voor u als schoonmaakondernemer. U weet zo voor een bepaalde periode dat er werk en omzet binnenkomt. Dat geeft ruimte om te investeren in bijvoorbeeld machines, opleidingen of duurzaam materieel, omdat u weet dat die kosten gedurende de looptijd kunnen worden terugverdiend. Voor veel schoonmaakondernemingen is dit de basis van gezonde groei.
Maar let op, een verlengingsoptie kan niet worden beschouwd als contracttermijn. In de onderhandelingen wordt dan weliswaar gesproken over een 9 jaar contracttermijn, maar u moet goed laten controleren hoe dat precies wordt opgeschreven. Breedweer ging daar ook de mist mee in. Breedweer telde namelijk de verlengingstermijnen op bij de initiële looptijd van het schoonmaakcontract om zo haar schadevergoeding wegens gederfde winst te berekenen. De rechtbank oordeelde echter dat de verlengingen een recht van de opdrachtgever waren, niet van de opdrachtnemer. En omdat de samenwerking tussen partijen moeizaam verliep, achtte de rechter de kans op verlenging nihil. Om die reden mochten de verlengingstermijnen niet worden meegenomen bij de schadeberekening.
Het is dus belangrijk om bij nieuwe contracten niet blind te varen op mogelijke verlengingen. Bouw uw bedrijfsvoering en investeringen op de zekerheid van de initiële looptijd en beschouw verlengingen vooral als extra kans.
Bevoegdheid tot opzegging of recht van ontbinding of geen van beide?
Schoonmaakcontracten kwalificeren juridisch gezien doorgaans als een overeenkomst van opdracht ex 7:400 BW. Dat heeft een belangrijk gevolg. In beginsel is een overeenkomst van opdracht altijd opzegbaar door de opdrachtgever. Er heerst vaak verwarring over het feit dat het opzegrecht van de opdrachtgever enkel geldt bij overeenkomsten voor onbepaalde tijd. Maar ook bij overeenkomsten van bepaalde tijd behoudt de opdrachtgever haar opzegrecht. Dit is alleen anders als de tussentijdse opzegbevoegdheid schriftelijk wordt uitgesloten in de overeenkomst. Indien de overeenkomst voor bepaalde tijd tussentijds wordt opgezegd, heeft de opdrachtnemer in beginsel wel recht op een redelijke vergoeding. Bij bepalen van de hoogte wordt onder meer gekeken naar de reeds verrichte werkzaamheden, het voordeel voor de opdrachtgever en de reden voor beëindiging.
Hoewel dit in de rechtszaken tussen Breedweer en Erasmus niet expliciet werd benoemd, is er een gegronde reden om aan te nemen dat er in de overeenkomst geen verbod op tussentijds opzegging was opgenomen. Breedweer kreeg de opdracht namelijk gegund in een aanbesteding en Erasmus was als aanbestedende dienst de penvoerder van de contractdocumentatie. Dit maakt het onwaarschijnlijk dat Erasmus ten nadele van hun eigen rechtspositie van de wet had afgeweken door een dergelijk verbod op te nemen.
Opzeggen of ontbinden
Gelet op het voorgaande was Erasmus dus naar alle waarschijnlijkheid bevoegd om de overeenkomst van opdracht tussentijds op te zeggen. In plaats daarvan koos zij ervoor om de overeenkomst van opdracht te ontbinden en dat was dus niet slim. Ontbinding is namelijk het zwaarste middel die hoge drempels eist voor rechtvaardiging. De wet vereist voor ontbinding in beginsel dat de opdrachtgever eerst een duidelijke ingebrekestelling stuurt om de opdrachtnemer de kans te bieden om eventuele tekortkomingen te herstellen. Doet de opdrachtgever dat niet, dan is een opzegging of ontbinding ongeldig en kan juist de opdrachtgever schadeplichtig worden. En dat was ook wat de rechtbank oordeelde in de zaak tussen Breedweer en Erasmus.
Waar moet je op letten als schoonmaakbedrijf?
Voor schoonmaakondernemers is het belangrijk om te beseffen dat opdrachtgevers in beginsel bevoegd zijn om een overeenkomst tussentijds op te zeggen, óók bij een overeenkomst voor bepaalde tijd. In sommige gevallen heeft u daarbij wél recht op een redelijke vergoeding. Houd daarnaast altijd scherp in de gaten of een opdrachtgever eerst een duidelijke ingebrekestelling stuurt bij klachten over de uitvoering. Dit is in de meeste gevallen namelijk wel vereist en rechters hechten hier grote waarde aan.
Goede contractdocumentatie kan het verschil maken.
Het conflict tussen Breedweer en Erasmus laat ook zien hoe groot de gevolgen kunnen zijn van onduidelijke afspraken. Een procedure brengt heel veel juridische kosten met zich mee die voorkomen hadden kunnen worden. Voor schoonmaakondernemingen is het essentieel om niet alleen scherp te zijn op de calculaties en de goede uitvoering van de overeenkomst, maar ook op de contractuele afspraken. Met duidelijke afspraken over looptijd, (geen) opzegbevoegdheid, opzegtermijnen, aansprakelijkheid, terugbetalen van investeringen voorkomt u discussies achteraf. Dan staat u een stuk sterker als er toch een geschil ontstaat.
Gederfde omzet is bijna nooit de toegekende schade
Reken jezelf niet te snel rijk als je gelijk krijgt bij de rechter. Een belangrijk discussiepunt in het geschil omtrent de hoogte van de schadevergoeding was de vraag of Breedweer haar medewerkers na het verlies van het Erasmus-contract elders kon inzetten. Hier komt het principe van voordeelsverrekening om de hoek kijken. Indien een opdrachtnemer door het wegvallen van een schoonmaakcontract kosten bespaart of personeel elders winstgevend kan inzetten, moet dat voordeel worden afgetrokken van de schadevergoeding. De rechtbank vond dit punt zo wezenlijk dat zij mede op basis van dit gegeven besloot een deskundige te benoemen om de werkelijke schade van Breedweer vast te stellen.
Voor schoonmaakondernemers is dit een belangrijk signaal. Documenteer daarom goed wat er met personeel gebeurt bij een vermoeden van een voortijdige beëindiging van een schoonmaakcontract. Kun je aantonen dat medewerkers niet of pas veel later elders inzetbaar zijn, dan vergroot dat de kans op een hogere schadevergoeding. Kun je personeel daarentegen wél meteen elders inzetten, dan moet je dat doen vanwege uw schadebeperkingsplicht! U dient er rekening mee te houden dat dit voordeel van de claim wordt afgetrokken.
Wat zijn uw rechten?
Wilt u weten wat uw rechten zijn bij een voortijdige beëindiging van de schoonmaakovereenkomst en dat uw schoonmaakcontracten en voorwaarden optimaal zijn ingericht om risico’s te beperken én uw positie te beschermen? Neem dan contact op met de juristen van The Legal Company door te mailen naar info@thelegalcompany.nlof te bellen naar 020-3450152.
Meer nieuws?
Je leest hier meer actueel nieuws van Clean Totaal.
Bron en beeld: The Legal Company
